Felieton

Znasz to uczucie. Nowy, lśniący gadżet kusi z ekranu monitora. Rozsądek podpowiada: “nie stać cię”, ale serce krzyczy: “muszę to mieć!”. I wtedy pojawia się on, rycerz na białym koniu cyfrowego marketingu: przycisk “Kup teraz, zapłać później”. Cztery “bezbolesne” raty, zero procent, żadnych ukrytych kosztów. Brzmi jak utopia, prawda? Jak darmowy bilet do krainy wiecznej konsumpcji, gdzie portfel nigdy nie płacze. A co, jeśli powiem Wam, że ten bilet ma w regulaminie dopisek drobnym druczkiem, który prowadzi prosto do finansowego czyśćca?

W dobie globalnego ocieplenia, kryzysu klimatycznego i nawałnicy ekologicznych aktywistów, każdemu z nas zależy, by choćby własnym portfelem dołożyć cegiełkę do lepszego jutra. Banki i fundusze inwestycyjne, niczym wytrawni łowcy trendów, zwęszyły ten nastrój i z impetem weszły na rynek z ofertą ‘zielonych lokat’, ’eko-funduszy’ i ‘zrównoważonych portfeli’. Kto z nas nie chciałby zarabiać, jednocześnie ratując niedźwiedzie polarne?

Problem, drodzy Państwo, pojawia się, gdy okazuje się, że pod płaszczykiem szczytnych idei często kryją się stare, dobre mechanizmy pompowania kapitału, okraszone tylko nowym, zielonym logo. Jak mawiają w Instytucie Badań nad Zjawiskami Paranormalno-Ekonomicznymi im. Stanisława Anioła, ‘Nie wszystko złoto, co się świeci na zielono’.

W labiryncie współczesnej kultury, gdzie każdy piksel krzyczy o uwagę, a każda nuta dąży do komercyjnego apogeum, łatwo przeoczyć te ciche szepty, które niosą prawdziwą treść. Łatwo zapomnieć o iskierkach geniuszu, które tlą się poza światłem jupiterów, w piwnicznych zakamarkach, gdzie kurz historii miesza się z zapachem rozumu. I właśnie w takiej metaforycznej (i niestety, bardzo dosłownej) piwnicy, natknąłem się na zjawisko, które niczym meteoryt wpadło w moje estetyczne pole widzenia, rozświetlając mroki kulturalnej hipokryzji. Mówię o “Rewersach Pamięci” – zapomnianej instalacji Bogumiła Pustelnika, która niczym fatamorgana ukazała się oczom nielicznych w opuszczonej winiarni na obrzeżach Starego Miasta.

Liczyliście, że po wakacyjnym szaleństwie portfel odetchnie z ulgą, a jego zawartość zacznie rosnąć w tempie geometrycznym? Nic bardziej mylnego! Zamiast naładować baterie, przypomina on teraz schorowanego maratończyka po biegu przez pustynię. Adam Fikło, Wasz ulubiony finansowy cynik z FaktyZDupy.pl, sprawdza, co nam urosło, a co spadło – i dlaczego wcale nie chodzi o naszą wagę.