Upadek Obyczajów

Obserwujemy dziś zjawisko dalece bardziej niepokojące niż inflacja czy kryzys klimatyczny – cichą pandemię, która toczy tkankę społeczną od wewnątrz, zatruwając fundamenty ludzkiej autonomii i godności. Mowa o Syndromie Nieproszonego Mesjasza (SNM), pladze samozwańczych zbawicieli, którzy w każdym westchnieniu bliźniego doszukują się wołania o pomoc, na które odpowiadają z furią i zapałem godnym neofity. Czy ktokolwiek jeszcze pamięta o świętym prawie do samodzielnego popełniania błędów i wyciągania z nich wniosków?

Oto bowiem zwykła, codzienna interakcja międzyludzka przekształciła się w pole minowe, gdzie jedno zdanie o zmęczeniu czy drobnym problemie uruchamia lawinę „dobrych rad”, „sprawdzonych sposobów” i „jedynych słusznych rozwiązań”. Twój sąsiad staje się ekspertem od twoich finansów, koleżanka z pracy – inkwizytorem twoich wyborów żywieniowych, a wuj na rodzinnym obiedzie – prorokiem twojej kariery zawodowej. Każdy z nich dzierży w dłoni płonący kaganek oświecenia, gotów siłą nawracać cię na swoją wersję prawdy, nie bacząc na to, że twoja dusza wcale nie błądzi w ciemnościach.

Współczesna klatka schodowa stała się areną cichej, acz brutalnej wojny podjazdowej. To pole bitwy, na którym zamiast oręża dzierżymy smartfony, a uniesiona w geście pozdrowienia dłoń jest aktem rzadkiej i niezrozumiałej dla ogółu odwagi. Z niekłamanym niepokojem obserwuję galopującą epidemię, którą eksperci z Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Erozją Więzi Społecznych ochrzcili mianem Syndromu Amnezji Sąsiedzkiej (SAS). Choroba ta, objawiająca się patologiczną niezdolnością do wymówienia prostego ‘Dzień dobry’, toczy naszą cywilizację od fundamentów, zwiastując jej rychły i opłakany w skutkach koniec.

Zapytajmy samych siebie, z ręką na sercu – ile razy udawaliśmy pilną rozmowę telefoniczną, byle tylko uniknąć konfrontacji wzrokowej z sąsiadem z trzeciego piętra? Ile razy nasza uwaga została w cudowny sposób przykuta przez fascynującą fakturę tynku na ścianie, gdy z naprzeciwka nadchodziła ona – sąsiadka z psem? To nie jest zwykła nieśmiałość. To symptom głębokiego upadku moralnego, dowód na to, że zerwaliśmy prastary, niepisany pakt społeczny.

Współczesna cywilizacja, chwiejąca się w posadach pod naporem moralnego relatywizmu, stanęła w obliczu nowego, podstępnego zagrożenia. Zjawisko, dotychczas trywializowane w popkulturze pod anglosaskim mianem „friendzone”, zostało przez czołowych badaczy z Międzywydziałowego Instytutu Etyki Relacyjnej im. Świętego Walentego w Gnieźnie sklasyfikowane jako groźna jednostka nozologiczna: Syndrom Otchłani Platonicznej (SOP). To nie jest, szanowni Państwo, niewinna odmowa. To świadomy akt erozyjny wymierzony w fundamenty prokreacji i stabilności społecznej.